PRAN कार्ड

परिचय

पर्मनंट रिटायरमेंट अकाउंट नंबर (PRAN) हा नॅशनल पेन्शन सिस्टीम (NPS) मध्ये सहभागी होणाऱ्या प्रत्येक व्यक्तीस नियुक्त केलेला एक युनिक 12-अंकी अकाउंट नंबर आहे. विद्यमान आणि नवीन सबस्क्रायबर्सना त्यांच्या आयुष्यात पेन्शन फंडचा ॲक्सेस प्रदान करताना हे ओळख म्हणून काम करते. नोडल एजन्सी, NSDL ई-गव्हर्नन्स इन्फ्रास्ट्रक्चर लिमिटेड (NSDL ई-Gov) द्वारे जारी केलेले PRAN कार्ड हे PRAN आणि इतर संबंधित तपशील असलेले प्रत्यक्ष कार्ड आहे. हे सबस्क्रायबरच्या पेन्शन अकाउंटचा सुरक्षितपणे ॲक्सेस करण्यास मदत करते, ज्यामुळे त्यांना फंडचा सहज ॲक्सेस मिळेल. या लेखात, आम्ही PRAN कार्डच्या वैशिष्ट्ये, कार्य आणि लाभांविषयी चर्चा करू.

PRAN कार्ड म्हणजे काय?

Pran कार्ड पूर्ण फॉर्म हा कायमस्वरुपी रिटायरमेंट अकाउंट नंबर (Pran) आहे आणि तो फिजिकल कार्ड आहे. भारत सरकारच्या उपक्रमाच्या एनएसडीएल ई-गव्हर्नन्स इन्फ्रास्ट्रक्चर लिमिटेड (एनएसडीएल ई-गव्हर्नमेंट) द्वारे जारी केले जाते. PRAN कार्डचा अर्थ असा आहे की, तो सबस्क्रायबरच्या पेन्शन अकाउंटचा सुरक्षितपणे ॲक्सेस करण्यास मदत करतो, ज्यामुळे त्यांना फंडचा सहज ॲक्सेस मिळतो. राष्ट्रीय पेन्शन प्रणाली (NPS) च्या सबस्क्रायबर्ससाठी हे कार्ड खूपच उपयुक्त आहे.

सर्व NPS सबस्क्रायबर्सना अनिवार्यपणे PRAN कार्ड जारी करणे आवश्यक आहे. यामध्ये 12-अंकी युनिक ओळख नंबर आहे, विद्यमान आणि नवीन सबस्क्रायबर्ससाठी ओळखणारा मार्कर आहे.

PRAN सबस्क्रायबरचे पेन्शन अकाउंट तपशील, ट्रान्झॅक्शन आणि अधिक ॲक्सेस करण्यासाठी गेटवे देखील प्रदान करते. फिजिकल कार्ड हे सुनिश्चित करते की केवळ अधिकृत व्यक्तीच त्यांचे पेन्शन फंड ॲक्सेस करू शकतात.
 

PRAN साठी ऑनलाईन अप्लाय कसे करावे?

लोक ऑफलाईन आणि ऑनलाईन दोन्हीसाठी PRAN साठी अप्लाय करू शकतात. PRAN साठी ऑनलाईन अर्ज करण्याची प्रक्रिया खालीलप्रमाणे आहे:

1. वैध लॉग-इन क्रेडेन्शियलद्वारे ईएनपीएस पोर्टलवर (https://enps.nsdl.com) लॉग-इन करा आणि 'नवीन रजिस्ट्रेशन' निवडा.'

2. नाव, फोन नंबर, ईमेल ॲड्रेस, नामनिर्देशन तपशील आणि जन्मतारीख पर्यंत तुमचा pran नंबर जाणून घ्या यासारखे तपशील भरा. 

3. नोंदणीनंतर प्रमाणीकरणासाठी नोंदणीकृत मोबाईल नंबर किंवा ईमेल ॲड्रेसवर OTP पाठविला जाईल.

4. प्रमाणीकरण पूर्ण झाल्यानंतर, पुढील पायरी म्हणजे केवायसी पडताळणी. यासाठी वैध ओळख आणि ॲड्रेस पुराव्याची कागदपत्रे जसे की PAN कार्ड, मतदान ओळखपत्र, पासपोर्ट इ. अपलोड करणे आणि त्यास सबमिट करणे आवश्यक आहे.

5. एकदा देयक यशस्वी झाल्यानंतर, NSDL PRAN आणि ईमेल PRAN नंबर आणि अन्य तपशीलांसह जारी करेल.

6. यशस्वी रजिस्ट्रेशनच्या तीन आठवड्यांच्या आत फिजिकल कार्ड रजिस्टर्ड ॲड्रेसवर पाठविले जाईल.
 

PRAN कार्डसाठी ऑफलाईन अप्लाय कसे करावे?

● जर तुम्ही NPS PRAN कार्ड प्राप्त करण्यासाठी ऑफलाईन दृष्टीकोन घेत असाल तर व्यक्तींनी अधिकृत पॉईंट ऑफ प्रेझन्स (PoP) ला भेट द्यावी. एकदा का, प्रत्येक अर्जदाराला परिशिष्ट S1 फॉर्म किंवा राष्ट्रीय पेन्शन प्रणाली (NPS) ॲप्लिकेशन फॉर्म भरून सादर करणे आवश्यक आहे. 

या ॲप्लिकेशन फॉर्ममध्ये विशिष्ट तपशील समाविष्ट असणे आवश्यक आहे जसे की:

● अर्जदाराची वैयक्तिक माहिती
● अर्जदाराचा रोजगार तपशील
● नॉमिनीची माहिती
● योजनेचा तपशील
● PRFA, पेन्शन रेग्युलेटरी फंड आणि विकास प्राधिकरणासाठी सबस्क्रायबरची घोषणा

तसेच, तुम्ही PAN किंवा आधार कार्ड वापरून PRAN साठी अप्लाय करू शकता:

●    PAN वापरून:

या प्रक्रियेसाठी व्यक्तींना परिशिष्ट S1 फॉर्म भरणे आवश्यक आहे, पॅन कार्ड जोडणे आणि त्याला जवळच्या NPS पॉईंट ऑफ प्रेझन्स (PoP) वर सबमिट करणे आवश्यक आहे.

●   आधार कार्ड वापरून:

NPS अकाउंट उघडण्यासाठी प्रमाणीकरणासाठी आधार कार्ड वापरले जाऊ शकते. यासाठी व्यक्तींना परिशिष्ट S2 फॉर्म भरणे आवश्यक आहे, आधार कार्ड जोडणे आणि त्याला जवळच्या NPS पॉईंट ऑफ प्रेझन्स (PoP) वर सबमिट करणे आवश्यक आहे.
 

PRAN कार्ड ॲप्लिकेशनसाठी आवश्यक कागदपत्रे

PRAN अर्जासाठी आवश्यक कागदपत्रे आहेत:

1. ओळखीचा पुरावा (पॅन कार्ड, वाहन परवाना, पासपोर्ट इ.)
2. पत्त्याचा पुरावा (मतदान ओळखपत्र, वीज बिल, रेशन कार्ड इ.)
3. अर्जदार आणि नॉमिनीची छायाचित्रे
4. पासपोर्ट-साईझ फोटो
5. कॅन्सल्ड चेक/बँक पासबुक
6. परिशिष्ट S1 किंवा परिशिष्ट S2 फॉर्म
 

NRI PRAN कार्ड अर्ज प्रक्रिया

एनआरआय ऑनलाईन किंवा ऑफलाईन PRAN साठी देखील अर्ज करू शकतात. ऑनलाईन अर्ज करण्यासाठी, एनआरआयना ईएनपीएस पोर्टलला भेट द्यावी आणि 'PRAN कार्डसाठी ऑनलाईन अर्ज कसा करावा?' यामध्ये वर नमूद केलेल्या पायऱ्यांचे अनुसरण करावे लागेल, ऑफलाईन अर्जांसाठी, एनआरआयएसनी परिशिष्ट S3 फॉर्म भरणे आवश्यक आहे आणि नजीकच्या एनपीएस पॉईंट ऑफ प्रेझन्स (PoP) मध्ये सादर करणे आवश्यक आहे. NRI अर्जदारांसाठी आवश्यक कागदपत्रे वर नमूद केल्याप्रमाणेच असतात.

एकदा का सर्व आवश्यक कागदपत्रे योग्यरित्या भरलेल्या फॉर्मसह सादर केल्यानंतर, यशस्वी नोंदणीनंतर व्यक्तींना त्यांचे प्रत्यक्ष PRAN कार्ड तीन आठवड्यांच्या आत प्राप्त होईल.
 

NPS साठी PRAN कार्ड पोर्टलवर लॉग-इन करण्याच्या स्टेप्स

1. https://enps.nsdl.com येथे ईएनपीएस पोर्टलला भेट द्या
2. तुमचा 12-अंकी कायमस्वरुपी रिटायरमेंट अकाउंट नंबर (PRAN) एन्टर करा.
3. पेजवर दाखवलेला व्हेरिफिकेशन कोड एन्टर करा.
4. तुमचे अकाउंट ॲक्सेस करण्यासाठी 'लॉग-इन' वर क्लिक करा आणि तुम्हाला आवश्यक असलेले सर्व पेन्शन तपशील आणि ट्रान्झॅक्शन पाहा, बँक माहिती जोडा/सुधारित करा इ.
 

तुमच्या PRAN कार्ड पाठविण्याची स्थिती कशी ट्रॅक करावी?

PRAN कार्ड स्थिती ट्रॅक करण्यासाठी आणि पाठवण्यासाठी, तुम्ही eNPS पोर्टलला भेट द्यावी आणि तुमचे वैध लॉग-इन क्रेडेन्शियल एन्टर करणे आवश्यक आहे. नंतर ड्रॉप-डाउन मेन्यूमधून 'माझे ट्रान्झॅक्शन' निवडा आणि 'PRAN कार्ड पाठवणे/पुन्हा जारी करण्याची स्थिती' पर्याय निवडा. 

तुम्ही येथे ॲप्लिकेशनची स्थिती तपासू शकता. जर तुमचे कार्ड पाठवले असेल तर तुम्ही त्याचे ट्रॅकिंग तपशील देखील पाहू शकता. जर सबस्क्रायबर्सना त्यांच्या PRAN कार्डसाठी पुन्हा अर्ज करायचा असेल तर त्यांनी परिशिष्ट S4 फॉर्म भरून कोणत्याही NSDL किंवा पॉप ऑफिसमध्ये सबमिट करणे आवश्यक आहे. पुन्हा ॲप्लिकेशनसाठी, अकाउंट बंद झाल्यानंतर तीन महिन्यांच्या आत एनएसडीएलद्वारे कोणतेही शुल्क आकारले जाणार नाही.
 

तुमचे PRAN कार्ड कसे ॲक्टिव्हेट करावे

1. https://enps.nsdl.com येथे ईएनपीएस पोर्टलला भेट द्या
2. तुम्हाला आवश्यक असलेला तुमचा PRAN आणि इतर तपशील एन्टर करा.
3. तुमचे अकाउंट ॲक्टिव्हेट करण्यासाठी आणि तुमचे लॉग-इन क्रेडेन्शियल जसे की यूजर ID, पासवर्ड इ. प्राप्त करण्यासाठी तुमच्या रजिस्टर्ड मोबाईल नंबर किंवा ईमेल ॲड्रेसवर टाइम पासवर्ड (OTP) निर्माण करा.,
4. एकदा लॉग-इन केल्यानंतर, तुम्ही या PRAN कार्ड स्थितीचा वापर करून केलेल्या NPS योजना आणि व्यवहारांशी संबंधित सर्व आवश्यक माहिती पाहू शकता, बँक माहिती जोडू/सुधारित करू शकता इ.
5. ॲक्टिव्हेशन प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी, मुख्य पृष्ठावरील 'ॲक्टिव्हेशन' पर्यायावर क्लिक करा आणि PRAN कार्डसाठी रजिस्टर करताना तुम्ही प्रदान केलेल्या इतर तपशिलासह यापूर्वी तयार केलेला OTP एन्टर करा.
6. सर्व तपशील भरल्यानंतर, तुमचे e PRAN कार्ड यशस्वीरित्या डाउनलोड करण्यासाठी 'ॲक्टिव्हेट' वर क्लिक करा.
 

ई-प्रॅन कसे प्रिंट करावे?

ई-प्रॅन प्रिंट करण्यासाठी, सबस्क्रायबर्सनी ईएनपीएस पोर्टलला भेट द्यावी आणि त्यांच्या यूजर आयडी आणि पासवर्डसह लॉग-इन करावे. नंतर ड्रॉप-डाउन मेन्यूमधून 'माझे ट्रान्झॅक्शन' निवडा आणि नंतर 'प्रिंट PRAN कार्ड' पर्याय निवडा. एकदा का तुम्ही त्या पर्यायावर क्लिक केल्यानंतर, PDF निर्माण केला जाईल, ज्यामध्ये तुमच्या e-PRAN कार्डचे सर्व तपशील समाविष्ट असेल, ज्यामध्ये तुमचा PRAN नंबर, नाव आणि ॲड्रेस इ. समाविष्ट आहे.; तुम्ही या कागदपत्राचे प्रिंटआऊट घेऊ शकता आणि भविष्यातील संदर्भासाठी ते सुरक्षित ठेवू शकता.

PRAN कार्ड बॅलन्स कसा तपासावा?

तुमचा PRAN कार्ड बॅलन्स तपासण्यासाठी, eNPS पोर्टलला भेट द्या आणि तुमचा 12-अंकी कायमस्वरुपी रिटायरमेंट अकाउंट नंबर (PRAN) आणि इतर आवश्यक तपशील वापरून लॉग-इन करा. एकदा लॉग-इन केल्यानंतर, तुम्ही राष्ट्रीय पेन्शन योजनेशी संबंधित सर्व संबंधित माहिती (NPS) पाहू शकता, ज्यामध्ये केलेले योगदान, ट्रान्झॅक्शन रेकॉर्ड इ. समाविष्ट आहे. तुम्ही तुम्हाला आवश्यक असलेली बँक माहिती देखील जोडू/सुधारित करू शकता.

PRAN कार्ड ग्राहक सेवा केंद्राशी संपर्क कसा साधावा?

जर सबस्क्रायबरला त्यांच्या PRAN कार्डशी संबंधित कोणतीही समस्या किंवा शंका आल्यास ते त्यांच्या संबंधित NPS पॉईंट ऑफ प्रेझन्स (PoP) कस्टमर केअर सर्व्हिसशी संपर्क साधू शकतात. NPS पॉप लिस्ट आणि संपर्क तपशील त्याच्या अधिकृत वेबसाईटवर उपलब्ध आहेत. 

माझ्याकडे एकाच PRAN कार्डपेक्षा अधिक असू शकतो का?

नाही, व्यक्तीकडे एकापेक्षा जास्त PRAN कार्ड असू शकत नाही. प्रत्येक नागरिकाला एकच PAN नंबर प्रदान केला जातो आणि राष्ट्रीय पेन्शन योजनेशी संबंधित सर्व नोंदी त्या PAN नंबरसह लिंक केलेल्या आहेत. म्हणून, एका व्यक्तीकडे एकापेक्षा जास्त PRAN कार्ड नाही. जर तुमच्याकडे यापूर्वीच PRAN कार्ड असेल आणि तरीही दुसऱ्यासाठी अर्ज करायचे असेल तर तुम्ही प्रथम तुमचे विद्यमान अकाउंट बंद करावे आणि नंतर नवीन अर्ज सादर करावा.