વીમા ક્ષેત્રમાં કર લાભો

9.1 ઇન્શ્યોરન્સ સાથે સંકળાયેલા કર લાભો શું છે?

ઇન્શ્યોરન્સ પૉલિસી ખરીદવાથી ટૅક્સ બચાવવામાં મદદ મળે છે. ચાલો આને એક ઉદાહરણ સાથે સમજીએ. ધારો કે તમારી આવકનો કરપાત્ર ભાગ ₹ 5, 00,000 સુધી છે. આનો અર્થ એ છે કે વર્ષ માટેની તમારી ટૅક્સ જવાબદારીની ગણતરી તમારી આવક બ્રૅકેટના આધારે ₹5,00,000 કરવામાં આવશે. આમ, જો કોઈ ચોક્કસ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ વિકલ્પ દર વર્ષે ₹50,000 સુધીનો ટૅક્સ લાભ આપવા માટે કહેવામાં આવે છે, ઉદાહરણ તરીકે, આ ₹50,000 તમારી કરપાત્ર આવકમાંથી કાપવામાં આવે છે, એટલે કે ₹5, 00,000. આમ, તમારી કર જવાબદારીની ગણતરી હવે ₹ 4, 50,000 પર કરવામાં આવશે.

તમે જેટલા વધુ ટૅક્સ સેવિંગ વિકલ્પોમાં ઇન્વેસ્ટ કરો છો, તેટલી ઓછી તમારી કરપાત્ર આવક બની જાય છે. તમને ભલામણ કરવામાં આવે છે કે તમે તમારી કરપાત્ર આવક ઘટકને નોંધપાત્ર રીતે ઘટાડવા માટે આવકવેરા અધિનિયમ, 1961ના વિવિધ વિભાગોમાં કર-બચતના વિવિધ વિકલ્પો જોઈએ.

આવકવેરા અધિનિયમ, 1961 મુજબ ઇન્શ્યોરન્સ પૉલિસી ખરીદવાથી કરદાતાને કર બચાવવા અને કરની જવાબદારી ઘટાડવાનો વિકલ્પ મળે છે. ઇન્શ્યોરન્સ પૉલિસી ધારક માટે ઉપલબ્ધ કર લાભો નીચે મુજબ છે.

લાઇફ ઇન્શ્યોરન્સ - ટૅક્સનો લાભ

જીવન વીમા પૉલિસીમાં, ઇન્શ્યોરન્સ કંપની પૉલિસીના સમયગાળા દરમિયાન વ્યક્તિએ ઇન્શ્યોર્ડ વ્યક્તિના નૉમિની(ઓ)ને ચોક્કસ રકમની ચુકવણી (વીમાકૃત રકમ તરીકે ઓળખાય છે) કરવાનું વચન આપે છે. જો વ્યક્તિ પૉલિસીનો સમયગાળો જીવે છે, કેટલીક પૉલિસીઓ, વધુ વિશિષ્ટ રીતે એન્ડોમેન્ટ, મની બૅક, હોલલાઇફ પૉલિસીઓ, ઇન્શ્યોર્ડ વ્યક્તિને મેચ્યોરિટી લાભો ચૂકવે છે.

• સેક્શન 80C: એન્ડોમેન્ટ, સંપૂર્ણ જીવન, મની બેક પૉલિસી, ટર્મ ઇન્શ્યોરન્સ પૉલિસી અને યુનિટ લિંક્ડ ઇન્શ્યોરન્સ પ્લાન્સ જેવા લાઇફ ઇન્શ્યોરન્સ પૉલિસી પર ચૂકવેલ પ્રીમિયમ - આવકવેરા અધિનિયમ, 1961 ની કલમ 80C હેઠળ ટૅક્સ કપાત માટે પાત્રતા મેળવો. દાવો કરી શકાય તેવી મહત્તમ કપાત ₹1,50,000 છે.

આવકવેરા અધિનિયમ, 1961 ની કલમ 80C હેઠળ લાઇફ ઇન્શ્યોરન્સ પર પોતાને, જીવનસાથી, આશ્રિત બાળકો અને હિન્દુ અવિભાજિત પરિવારના કોઈપણ સભ્યને ઇન્શ્યોર કરવા માટે ચૂકવેલ પ્રીમિયમ માટે કર કપાતનો ક્લેઇમ કરી શકાય છે. નોંધ કરવાનો એક મહત્વપૂર્ણ મુદ્દો એ છે કે જો પૉલિસી માર્ચ 31, 2012 ના રોજ અથવા તેના પહેલાં જારી કરવામાં આવી હોય, તો વીમાકૃત રકમના મહત્તમ 20% સુધીનું વાર્ષિક પ્રીમિયમ કર કપાતપાત્ર બને છે. એપ્રિલ 1, 2012 ના રોજ અથવા તેના પછી જારી કરવામાં આવેલી ઇન્શ્યોરન્સ પૉલિસીઓ માટે, વીમાકૃત રકમના મહત્તમ 10% સુધીનું વાર્ષિક પ્રીમિયમ ટૅક્સ કપાતપાત્ર છે.

• સેક્શન 80CCC:આવકવેરા અધિનિયમ, 1961 ની કલમ 80CCC હેઠળ ટૅક્સ કપાત, પેન્શન પ્રાપ્ત કરવાના હેતુથી ભારતીય જીવન વીમા નિગમ અથવા અન્ય વીમા કંપનીઓના કોઈપણ એન્યુટી પ્લાન માટે ચૂકવેલી રકમ માટે ક્લેઇમ કરી શકાય છે. આ સેક્શન હેઠળ ક્લેઇમ કરી શકાય તેવી મહત્તમ કપાત ₹1,50,000 છે.
• સેક્શન 10(10D):આવકવેરા અધિનિયમની કલમ 10(10D) તમને જીવન વીમા પ્રદાતા પાસેથી પ્રાપ્ત થયેલી રકમ પર કર ચૂકવવાથી મુક્તિ આપે છે. આ વિભાગ હેઠળ, અમુક શરતોને આધિન, પૉલિસીની પરિપક્વતા અથવા સરન્ડર પર અથવા જીવન સુનિશ્ચિત વ્યક્તિના મૃત્યુ પર પ્રાપ્ત થયેલી વીમાકૃત રકમ અને બોનસ (જો કોઈ હોય તો) સંપૂર્ણપણે પ્રાપ્તકર્તાના હાથમાં કરમુક્ત છે.

9.2  હેલ્થ ઇન્શ્યોરન્સ - ટૅક્સનો લાભ

હેલ્થ ઇન્શ્યોરન્સ પૉલિસીમાં, ઇન્શ્યોરન્સ કંપની ઇન્શ્યોર્ડ વ્યક્તિના તબીબી અને સર્જિકલ ખર્ચને કવર કરશે, જો વ્યક્તિ બીમાર થાય છે અથવા ઇજા થઈ જાય છે.

• સેક્શન 80 ડી: આવકવેરા અધિનિયમ, 1961 ની કલમ 80D હેઠળ ટૅક્સ કપાતનો હેલ્થ ઇન્શ્યોરન્સ પૉલિસી માટે ચૂકવેલ પ્રીમિયમ માટે ક્લેઇમ કરી શકાય છે. કલમ 80D હેઠળ ક્લેઇમ કરી શકાય તેવી કુલ કપાત નીચે મુજબ છે:

1. i) ઉપરોક્ત મર્યાદામાં તબીબી તપાસ અથવા પ્રિવેન્ટિવ હેલ્થ ચેક-અપ પર થતા ખર્ચ માટે ₹5,000 સુધીની ટૅક્સ કપાતનો ક્લેઇમ કરી શકાય છે.
2. ii) નાણાંકીય વર્ષ 2018-19 માટે વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે કર કપાત ₹30,000 થી વધારીને ₹50,000 કરવામાં આવી છે (બજેટ 2018 માં જાહેર કરવામાં આવ્યું છે). સેક્શન 80D હેઠળ ટૅક્સ લાભોનો ક્લેઇમ હેલ્થ ઇન્શ્યોરન્સ રાઇડર્સ અને ક્રિટિકલ ઇલનેસ ઇન્શ્યોરન્સ પૉલિસી માટે ચૂકવેલ પ્રીમિયમ માટે પણ કરી શકાય છે. જો કે, એવું ધ્યાનમાં રાખવું જોઈએ કે વ્યક્તિગત અકસ્માત પૉલિસી અથવા વ્યક્તિગત અકસ્માત રાઇડર્સ માટે ચૂકવેલ પ્રીમિયમ આ સેક્શન હેઠળ ટૅક્સ કપાત માટે પાત્ર નથી.

જીવન વીમા અને હેલ્થ ઇન્શ્યોરન્સ પૉલિસીઓ પર કર લાભોનો દાવો કરવા સાથે સંકળાયેલી શરતો

• જોકે તમે તમારી હેલ્થ ઇન્શ્યોરન્સ પૉલિસીઓ માટે કૅશમાં પ્રીમિયમ ચુકવણી કરી શકો છો, પરંતુ તમે તેના પર ટૅક્સ લાભો મેળવી શકશો નહીં કારણ કે ઇન્કમ ટૅક્સ નિયમો કૅશ મોડ દ્વારા ચૂકવેલ પ્રીમિયમ પર ટૅક્સ કપાતને અનુમતિ આપે છે. આમ તમને ભલામણ કરવામાં આવે છે કે તમે પ્રીમિયમ પર કરનો લાભ મેળવવા માટે ચેક, ઇન્ટરનેટ બેન્કિંગ, ડ્રાફ્ટ અથવા ક્રેડિટ કાર્ડ દ્વારા પ્રીમિયમ ચૂકવવાનું પસંદ કરો. પ્રિવેન્ટિવ હેલ્થ ચેક-અપ્સ માટે કૅશ ચુકવણીઓ કલમ 80D હેઠળ ટૅક્સ કપાત માટે પાત્ર છે.
• કલમ 80C હેઠળ ટૅક્સ કપાતનો દાવો કરવા માટે, ખાતરી કરો કે નાણાંકીય વર્ષ દરમિયાન ચૂકવેલ પ્રીમિયમ વીમા રકમના 10% કરતા વધુ ન હોય. જો તે આ આંકડાને પાર કરે છે, તો એ નોંધ લેવી જોઈએ કે તમે ક્લેઇમ કરી શકો છો તે લાભો વીમાકૃત રકમના 10% સુધી મર્યાદિત રહેશે. કલમ 10(10D)ના કિસ્સામાં, કર મુક્તિ વીમા રકમના 10% ને પાર ન કરનાર પ્રીમિયમને આધિન છે.
• કલમ 80C અને કલમ 80D હેઠળ કર કપાતનો માત્ર તે વર્ષો માટે જ ક્લેઇમ કરી શકાય છે જે તમે પ્રીમિયમ ચૂકવ્યું છે. જો તમે એકલ પ્રીમિયમ લાઇફ ઇન્શ્યોરન્સ પૉલિસી પસંદ કરી છે, તો તમે માત્ર એક વખત સેક્શન 80C હેઠળ ટૅક્સ લાભોનો ક્લેઇમ કરી શકો છો - જે વર્ષ તમે પ્રીમિયમ ચૂકવો છો.